ΤΕΛΟΣ ΕΠΟΧΗΣ ΣΤΟΝ ΣΥΡΙΖΑ - Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΝΕΟ ΦΟΡΕΑ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗ ΝΔ
(Γράφει ο Χρήστος Τσάκος, Φοιτητής Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής)
Έχει περάσει περίπου ένας μήνας από την εκλογή του Σ. Κασσελάκη στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Ο κ. Κασσελάκης αποτελούσε μέχρι πρότινος άγνωστο πρόσωπο για τη συντριπτική πλειοψηφία της ελληνικής κοινής γνώμης, μέχρι που κατάφερε μέσα σε λίγες εβδομάδες να πάρει την ηγεσία του κόμματος κυριολεκτικά "μέσα από τα χέρια" της Ε. Αχτσιόγλου και των "παραδοσιακών" στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, όντας μέλος του κόμματος μόλις για λίγους μήνες.
«Ενας 35χρονος επιχειρηματίας χωρίς προηγούμενη πολιτική εμπειρία εξελέγη ηγέτης του αριστερού κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Ελλάδα. Το όνομά του: Στέφανος Κασσελάκης», ανέφερε η Le Monde μια μέρα μετά την εκλογή του Σ. Κασσελάκη, συμπληρώνοντας ότι «ο Κασσελάκης, κάτοικος του Μαϊάμι, ήταν άγνωστος στο ελληνικό κοινό μέχρι να ανακοινωθεί ως υποψήφιος του ΣΥΡΙΖΑ», τονίζοντας ότι «η υποψηφιότητά του “ενόχλησε” την παλαιά φρουρά Αριστερών στελεχών του κόμματος». Σε δημοσίευμά του ο Guardian ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «ο Κασσελάκης, ο οποίος φέρεται να μην είχε δεσμούς με τον ΣΥΡΙΖΑ στο παρελθόν, μετακόμισε στην Αθήνα μόλις πριν από λίγους μήνες με τον Αμερικανό σύζυγό του Τάιλερ ΜακΜπεθ» και επικαλείται τη θέση που είχε εκφράσει ο νέος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ότι «αν το κόμμα θέλει να επιστρέψει στην εξουσία, θα πρέπει “να αντιγράψει το αμερικανικό πρότυπο των Δημοκρατικών το συντομότερο δυνατό”». Ταυτόχρονα, ο Στέλιος Κούλογλου, ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, μιλώντας στον Guardian ανέφερε ότι «το κόμμα πέθανε σήμερα» και ότι «ο παραδοσιακός κόσμος της Αριστεράς είναι σε σοκ», ενώ η El Mundo επισήμανε πως «η νίκη Κασσελάκη αποτελεί μια ψυχρολουσία για την πιο αριστερή πτέρυγα του κόμματος, η οποία αντιμετώπισε με σκεπτικισμό τη ραγδαία άνοδο και τη δημοτικότητα που απέκτησε (…). Ο Κασσελάκης έχει επικριθεί ότι δεν έχει ξεκάθαρο πρόγραμμα».
Καλώς ή κακώς, τα όσα ειπώθηκαν από τα διεθνή ΜΜΕ για την εκλογή Κασσελάκη στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ αποτελούν μια αδιαμφισβήτητη αλήθεια.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, που υπέστη μια βαριά ήττα στις διπλές εκλογές Μαΐου-Ιουνίου, πέφτοντας κάτω από το 20%, με τον Κασσελάκη στα ηνία εξασφάλισε πλέον και με την βούλα την περαιτέρω κατάρρευσή του.
Ο προερχόμενος εξ Αμερικής και πετυχημένος επιχειρηματίας Σ. Κασσελάκης (ο οποίος, ως γνωστόν, παλαιότερα είχε συμμετάσχει σε προεκλογική καμπάνια του Τ. Μπάιντεν, σημερινού προέδρου των ΗΠΑ και alter ego του Κ. Μητσοτάκη, έχοντας μάλιστα μιλήσει με τα καλύτερα λόγια για τον δεύτερο) με την ξαφνική -ή και σκόπιμη θα μπορούσε να πει κάποιος- υπερπροβολή και ανάδειξή του από τα ελληνικά ΜΜΕ, γέννησε ελπίδες στους ψηφοφόρους και τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ που είχαν απογοητευτεί βαθιά τόσο με το εκλογικό αποτέλεσμα, όσο και με τη παλαιά φρουρά Αριστερών στελεχών του κόμματος (Τσακαλώτος, Φίλης, Σκουρλέτης κ.ο.κ) και τη στάση που κράτησαν καθόλη τη διάρκεια της τετραετίας 2019-2023 ως αξιωματική αντιπολίτευση, ότι υπάρχει ακόμα το περιθώριο το κόμμα όχι μόνο να κρατήσει σταθερά τα ποσοστά του, αλλά να αναδειχτεί ξανά σε μεγάλο αριστερό πόλο έναντι της ΝΔ, με πιθανότητες να ξανακυβερνήσει μελλοντικά. Δυστυχώς, ο κ. Κασσελάκης αποδείχτηκε πολύ γρήγορα κατώτερος των περιστάσεων και των προσδοκιών όσων τον ψήφισαν, με αποτέλεσμα όχι μόνο τη σταδιακή διάλυση του κόμματος εν μέσω εμφυλιοπολεμικού κλίματος με διαγραφές και αποχωρήσεις σημαντικών στελεχών, αλλά και την ολοένα και αυξανόμενη πτώση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με δημοσκόπηση της GPO (25/10/2023), η κατρακύλα του ΣΥΡΙΖΑ προς το 3% συνεχίζεται, λαμβάνοντας 12,9% έναντι 36% της ΝΔ, απέχοντας μονάχα μια μονάδα από το ΠΑΣΟΚ που παραμένει σταθερό στο 11,9% 
Εντύπωση προκαλεί η παρακάτω εικόνα, η οποία δείχνει τον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ Ν. Ανδρουλάκη να αφήνει πίσω τον Κ. Κασσελάκη όσο αφορά το ποιος είναι καταλληλότερος για πρωθυπουργός. 
Σε μια ακόμη δημοσκόπηση, αυτή τη φορά της Metron Analysis (26/10/2023), ο ΣΥΡΙΖΑ στην εκτίμηση ψήφου βρίσκεται μόλις 1.8% πάνω από το ΠΑΣΟΚ (15,2% έναντι 13.2%) ενώ ανοδική τάση φαίνονται να έχουν το ΚΚΕ και η Ελληνική Λύση που λαμβάνουν 10.2% και 6,9% αντίστοιχα.
Ο κάθε νοήμων πολίτης πλέον καταλαβαίνει πως η πτωτική τάση του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει σταματημό (όσοι λοιπόν φύτεψαν τον Κ. Κασσελάκη στον ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να πέτυχαν και με το παραπάνω τον σκοπό τους) και ότι η κατάσταση αυτή όχι μόνο ωφελεί τη ΝΔ, αφού η ανυπαρξία αξιωματικής αντιπολίτευσης εδραιώνεται ολοένα και περισσότερο, αφήνοντας έτσι τη κυβέρνηση Μητσοτάκη ανεξέλεγκτη, αλλά ταυτόχρονα δημιουργεί μια μεγάλη ευκαιρία στο ΠΑΣΟΚ για ανάδειξή του ξανά σε κόμμα εξουσίας ή έστω αξιωματική αντιπολίτευση. Το ΠΑΣΟΚ, το ηθικό του οποίου ανέβηκε σημαντικά ύστερα από τις αυτοδιοικητικές εκλογές, προσπαθεί να εκμεταλλευτεί πάση θυσία αυτό το κενό που έχει δημιουργηθεί στον "προοδευτικό χώρο" -και είναι απολύτως λογικό- χωρίς όμως να φαίνεται να τα καταφέρνει και ο λόγος είναι απλούστατος: το κόμμα της Χαριλάου Τρικούπη έχει κολλήσει στο 12% και ο κ. Ανδρουλάκης δεν φαίνεται να διαθέτει τα προσόντα και τη δυναμικότητα για να καταφέρει να συσπειρώσει ξανά τους πρώην ψηφοφόρους του κόμματος, καθώς και τους απογοητευμένους συριζαίους. Το ΠΑΣΟΚ έχει προοπτικές να αυξήσει τα ποσοστά του μόνο αν αλλάξει ηγεσία (δεν είναι άλλωστε λίγοι οι ψηφοφόροι και τα μέλη του κόμματος που είναι απογοητευμένα έως και εκνευρισμένα με τον κ. Ανδρουλάκη). Συνεπώς. εάν το κόμμα κατέβει στις επικείμενες ευρωεκλογές με τον κ. Ανδρουλάκη στο τιμόνι, το αισιόδοξο σενάριο για το ΠΑΣΟΚ είναι να διατηρήσει σταθερά τα ποσοστά του (10%-12%) ενώ το καταστροφικό σενάριο είναι να λάβει μονοψήφιο ποσοστό. Δεν αμφισβητώ ότι το ΠΑΣΟΚ θα είναι δεύτερο κόμμα στις ευρωεκλογές (σε αυτό το συμπέρασμα οδηγούν άλλωστε τα τωρινά δεδομένα) αφού ο ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται να έχει ακόμα μεγαλύτερη πτώση, όμως τι σόι νίκη θα είναι για το ΠΑΣΟΚ και για τον κ. Ανδρουλάκη αν λάβουν τη δεύτερη θέση, χάρη στην πτώση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ και όχι στην αύξηση των δικών τους;
Η κρίσιμη συνάντηση Τσακαλώτου-Κασσελάκη
«Είχα συνάντηση σε παρά πολύ καλό κλίμα με τον Στέφανο Κασσελάκη» δήλωσε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος μετά τη συνάντηση που είχε με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ στην Κουμουνδούρου (26/10/23), τονίζοντας ωστόσο πως «σχέδια για αλλαγές όσο υπάρχουν οι απειλές για διαγραφές δεν μπορούν να γίνουν».
Όπως είπε, του ζήτησε να «πάρει πίσω» τις διαγραφές και ο ίδιος, σύμφωνα με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο, του απάντησε πως θα το κοιτάξει σοβαρά. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στα γραφεία του ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με πληροφορίες ύστερα από αίτημα του Ευκλείδη Τσακαλώτου, πριν από τη συνεδρίαση του Εκτελεστικού Γραφείου του κόμματος.
Πολλοί αναλυτές και δημοσιογράφοι αναφέρουν πως από την τελική απόφαση του Στέφανου Κασσελάκη θα εξαρτηθούν πολλά, ενώ θεωρούν πως πρόθεσή του είναι να πέσουν οι τόνοι (αποκλείοντας όμως παράλληλα το ενδεχόμενο να μπει σε διάλογο με τα στελέχη που έχει ζητήσει τη διαγραφή τους). Προσωπικά, θεωρώ πως η απόφαση του κ. Κασσελάκη έχει ήδη παρθεί και δεν αλλάζει.
Ο κ. Κασσελάκης ήρθε (ή τον έφεραν, όπως το πάρει κανείς) στον ΣΥΡΙΖΑ με έναν συγκεκριμένο σκοπό: να μετατρέψει τον ΣΥΡΙΖΑ σε ένα δήθεν κεντρώο και φιλελεύθερο κόμμα με συγκεκριμένη ατζέντα (υπαγορευμένη από ξένα και ανθελληνικά κέντρα εξουσίας και συμφέροντα) ακολουθώντας τα χνάρια του απολιτίκ Δημοκρατικού Κόμματος στις ΗΠΑ. Συνεπώς, μου φαίνεται αδιανόητο ο κ. Κασσελάκης να κάνει πίσω, αφού πλέον το μόνο εμπόδιο στην ατζέντα του για τον ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί η "παλαιά φρουρά" αριστερών στελεχών του κόμματος, οι οποίοι όχι μόνο του ασκούν σκληρότατη κριτική, αλλά φτάνουν και στο σημείο να τον αμφισβητήσουν ευθέως.
Διαφωνώ στη πλειονότητα των ζητημάτων με τις απόψεις και τις πολιτικές του κ. Φίλη, του κ. Τσακαλώτου, του κ. Σκουρλέτη και αρκετών άλλων "παλαιών στελεχών" του ΣΥΡΙΖΑ. Παρόλα αυτά, μπορώ να τους αναγνωρίσω ότι συγκλίνουν με την ταυτότητα του ΣΥΡΙΖΑ όπως αυτή διαμορφώθηκε από το 2012 και έπειτα, καθώς και ότι ιδεολογικά βρίσκονται πολύ πιο κοντά στην Αριστερά (ασχέτως εάν τη περίοδο 2015-2019 ως κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ ασκούσε κάθε άλλο παρά αριστερές πολιτικές, κάτι το οποίο κατέκριναν αρκετοί σκληροπυρηνικοί Αριστεροί εντός του κόμματος, ιδιαίτερα μετά το 2019) σε σχέση με τον κ. Κασσελάκη, ο οποίος ήρθε ουρανοκατέβατος να αναλάβει τα απομεινάρια ενός κόμματος της "ριζοσπαστικής" Αριστεράς, ενώ διακατέχεται από φιλελεύθερες και κεντροδεξιές αντιλήψεις, όπως άλλωστε αποδεικνύεται και από τα παλιά του άρθρα που έβγαλε στη φόρα η ΕφΣυν. Δεν είναι δυνατόν σε ένα αυτοαποκαλούμενο ως αριστερό και προοδευτικό ο νεοεκλεγείς πρόεδρος του, χωρίς καν να γνωρίζει το καταστατικό του κόμματος, να "διαγράφει" στελέχη με το καλημέρα, επειδή του αντιτέθηκαν.
Η ανάγκη δημιουργίας ενός νέου πόλου απέναντι στην εκσυγχρονιστική και απολιτικ ΝΔ του Κ. Μητσοτάκη
Όλα όσα διαδραματίζονται αποδεικνύουν ότι ο κύκλος του ΣΥΡΙΖΑ στη πολιτική σκηνή της χώρας έχει κλείσει (ή αν δεν έχει ακόμα κλείσει, πρέπει να γίνει άμεσα). Το κόμμα της "πρώτης φοράς Αριστερά" έχει ήδη προσφέρει όσα λίγα προσέφερε στον τόπο, δεν απομένει κάτι άλλο να κάνει. Οι βουλευτικές εκλογές έδωσαν στον ΣΥΡΙΖΑ το μήνυμα ότι "πέρασε η μπογιά του" και πρέπει επιτέλους να το καταλάβουν και οι τελευταίοι που αρνούνται να αποδεχτούν την αλήθεια. Ο κ. Κασσελάκης μπορεί να εμφανίστηκε από το πουθενά ως "σωτήρας" και να έκανε τον κόσμο να πιστέψει πως πράγματι θα αναστήσει το κόμμα, αλλά τελικώς αποδείχτηκε πως αποτελεί την "ταφόπλακα" του ΣΥΡΙΖΑ και ταυτόχρονα τη καλύτερη βοήθεια προς το άλλοτε παλιό του φιλαράκι (όπως ο ίδιος έχει δηλώσει) Κ. Μητσοτάκη. Συνεπώς, αφού η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ είναι πτωτική και μη αναστρέψιμη, όσοι αριστεροί επιθυμούν πράγματι τη πτώση του Κ. Μητσοτάκη ή έστω την άσκηση εποικοδομητικής αντιπολίτευσης προς αυτόν (είτε εντός Βουλής, είτε σε εξωκοινοβουλευτικό πλαίσιο) οφείλουν να μεριμνήσουν για τη δημιουργία ενός πραγματικού προοδευτικού πολιτικού φορέα με ουσιώδεις προτάσεις και ιδέες για τον τόπο, εκμεταλλευόμενοι το κενό που έχει δημιουργηθεί αυτή τη στιγμή στο κεντροαριστερό και αμιγώς αριστερό πολιτικό πεδίο (το οποίο, όπως ήδη προανέφερα, δεν μπορεί να εκμεταλλευτεί το ΠΑΣΟΚ προς όφελός του) με αποτέλεσμα εκατοντάδες χιλιάδες "ορφανών" ψηφοφόρων να αναζητούν πολιτική στέγη που να τους εκφράζει.
Καλώς ή κακώς, δεν αρκεί η άσκηση αντιπολίτευσης στη κυβέρνηση μόνο από τα δεξιά της ΝΔ. Αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα είναι ισορροπία. Όσο σημαντικό είναι να υπάρξει ένας ισχυρός δεξιός πόλος απέναντι στη ΝΔ, άλλο τόσο είναι να δημιουργηθεί και ένας αντίστοιχος αριστερός. Με τον κατακερματισμό του ΣΥΡΙΖΑ, την ελλιπή άσκηση αντιπολίτευσης των υπολοίπων κομμάτων (ΠΑΣΟΚ, Πλεύση Ελευθερίας, Σπαρτιάτες, Νίκη) καθώς και με τα ασύστολα "όχι" του ΚΚΕ σε οτιδήποτε έρχεται προς ψήφιση στη Βουλή, όλο το βάρος της άσκησης ουσιώδους και εποικοδομητικής αντιπολίτευσης πέφτει στην Ελληνική Λύση του Κ. Βελόπουλου (παρά τα όποια ελαττώματα ίσως του καταλογίσει κανείς, ο καθένας οφείλει να αναγνωρίσει ότι στη παρούσα φάση είναι ο μόνος που "γαβγίζει" στη Βουλή και πετυχαίνει πράγματα) καθώς και σε δύο τρία εξωκοινοβουλευτικά κόμματα (κατά κύριο λόγο στο ΕΠΑΜ του Δ. Καζάκη) τα οποία όμως δεν έχουν καμία δύναμη προκειμένου να αλλάξουν κάτι. Δεν αρκούν αυτά σε καμία περίπτωση. Θεωρώ αναγκαία την άμεση δημιουργία ενός νέου αριστερού κόμματος με ουσιαστικές κυβερνητικές προτάσεις (πριν τις ευρωεκλογές) προκειμένου ο κ. Μητσοτάκης να δέχεται πιέσεις τόσο από τα δεξιά του, όσο και από τα αριστερά του. Αυτό το σενάριο είναι ρεαλιστικό, καθώς οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που πρόσκεινται είτε στην "Ομπρέλα" υπό τον Ε. Τσακαλώτο, είτε στην "ομάδα Αχτσιόγλου" υπολογίζονται στους 15-20, όποτε είναι εφικτό να δημιουργηθεί μια νέα αριστερή κοινοβουλευτική ομάδα (χωρίς βέβαια κρατική χρηματοδότηση). Σε καμία περίπτωση ένα τέτοιο σενάριο δεν αρκεί, αλλά αποτελεί έστω ένα μικρό βήμα για την δημιουργία συγκροτημένης αντιπολιτευτικής δράσης από όλους τους πολιτικούς χώρους απέναντι στον Κ. Μητσοτάκη και τη χειρότερη κυβέρνηση που είχε ποτέ αυτή η χώρα στη μεταπολιτευτική της ιστορία.