Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
(Γράφει ο Χρήστος Τσάκος, Φοιτητής Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής)
Καλώς η κακώς, η Ελλάδα αποτελεί κόμβο μεταξύ Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής, γεγονός που μας εξασφαλίζει ποικίλα γεωπολιτικά οφέλη αλλά και αρκετούς «μπελάδες», αφού αποτελούμε σημείο στρατηγικής σημασίας και γεωπολιτικού ενδιαφέροντος για τη Δύση αλλά και την Ανατολή. Εκτός αυτού, η Ελλάδα είναι η πιο ανεπτυγμένη και εκσυγχρονισμένη χώρα (με βάση τα ευρωπαικά και δυτικά κριτήρια) σε όλα τα Βαλκάνια. Όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με πολλούς ακόμα παράγοντες και χρονικές συγκυρίες, οδήγησαν χιλιάδες παράτυπων μεταναστών να κατευθυνθούν στην Ελλάδα (είτε για να μείνουν εδώ, είτε για να περάσουν μετέπειτα προς τη κεντρική Ευρώπη), δημιουργώντας έτσι το μεταναστευτικό ζήτημα που μας ταλαιπωρεί εδώ και δεκαετίες. 
Μια σύντομη ιστορική προσέγγιση επί του θέματος
Το μεταναστευτικό ζήτημα στην μεταπολιτευτική Ελλάδα μπορεί να χωριστεί σε δύο φάσεις: η πρώτη από το 1990 έως το 2011 και η δεύτερη από το 2014 μέχρι και σήμερα.
Στην πρώτη φάση, οι μετανάστες που φτάνουν αρχικά στη χώρα μας προέρχονται από πρώην κομμουνιστικά κράτη (Αλβανία, Βουλγαρία και Ρουμανία κυρίως) τα οποία εγκατέλειψαν ύστερα από τη πτώση των σοσιαλιστικών καθεστώτων στις πατρίδες τους και μετανάστευσαν στην Ελλάδα για οικονομικά κυρίως αίτια. Φυσικά, δεν είναι μόνο αυτοί, αφού ειδικά την δεκαετία 2000 – 2010 (πριν την οικονομική κρίση) η Ελλάδα έγινε πόλος έλξης εκατοντάδων χιλιάδες παράτυπων μεταναστών, προερχόμενων κυρίως από την Αφρική και την Ασία, με αποτέλεσμα το 7% του πληθυσμού της χώρας να αποτελείται από μετανάστες από χώρες εκτός της Ε.Ε. Η συσσώρευση τόσο μεγάλου αριθμού μεταναστών ήταν πρωτόγνωρη για τον γηγενή ελληνικό πληθυσμό και αναπόφευκτα δημιούργησε μείζον πολιτικό ζήτημα με τελείως διαφορετικές προσεγγίσεις και προτάσεις επίλυσης από τα διάφορα πολιτικά κόμματα. Ο χαρακτηρισμός «πύλη της Ευρώπης για την παράνομη μετανάστευση» που δόθηκε στην Ελλάδα την πενταετία 2005-2010 είναι ενδεικτικός της κατάστασης που επικρατεί στην χώρα μας σχετικά με αυτό το ζήτημα εδώ και πολλά χρόνια. Ενώ άλλες μεσογειακές χώρες που αντιμετωπίζουν παρόμοιο ζήτημα με εμάς, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, επιχείρησαν να περιορίσουν τις μεταναστευτικές ροές μέσω συμφωνιών με γειτονικές τους χώρες (πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η συμφωνία μεταξύ Ιταλίας και Αλβανίας), η Ελλάδα δεν έπραξε ποτέ κάτι ανάλογο, τόσο λόγω της ανικανότητας των κυβερνώντων, όσο και εξαιτίας της προκλητικότατης στάσης του τουρκικού κράτους απέναντί μας (το οποίο σε μεγάλο βαθμό ωθεί, ακόμα και με τη βία, τους μετανάστες προς την Ελλάδα, σε συνεργασία με τα κυκλώματα των διακινητών).
Στη δεύτερη φάση, από τα τέλη του 2014, ξεκίνησε μία συστηματική είσοδος ανθρώπων από τα παράλια της Τουρκίας στην Ελλάδα, μεταξύ των οποίων ήταν αρκετές χιλιάδες Σύριοι πρόσφυγες αλλά και εκατοντάδες χιλιάδες Πακιστανών και Αφγανών, λαθρομεταναστών ως επί το πλείστον, που εξακολουθούν να συρρέουν στη χώρα μας μέχρι και την σήμερον ημέρα. Η τότε κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ μαζί με τη Ε.Ε. προσπάθησαν να καλλιεργήσουν στους Έλληνες πολίτες την ιδέα ότι η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων που φθάνουν από την Ασία, πρωτίστως στην Ελλάδα και έπειτα στην Ευρώπη, είναι Σύριοι πρόσφυγες πολέμου, ενώ φυσικά κάτι τέτοιο δεν ευσταθεί, αν αναλογιστεί κανείς ότι οι Σύριοι στην Ελλάδα είναι κοντά στους 90.000, αποτελώντας ούτε καν το 1/8 των συνολικών μεταναστών στην χώρα (δίχως να έχουν υπάρξει ιδιαίτερα πολλοί επαναπατρισμοί Σύριων). Κύρια κέντρα υποδοχής αποτέλεσαν και συνεχίζουν να αποτελούν τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου όπως η Λέσβος, η Χίος, η Σάμος, η Κως αλλά και η Ρόδος και το Καστελλόριζο, στα οποία φθάνουν με την καταβολή ενός αντιτίμου σε Τούρκους ή Έλληνες διακινητές και ΜΚΟ (αρκετές από τις οποίες έπρεπε να έχουν πάψει τη λειτουργία τους καιρό τώρα λόγω ύποπτων δραστηριοτήτων).
Κάποιες απαραίτητες επισημάνσεις
Δεν είναι καλό να κολλάμε στο παρελθόν, αφού δεν μπορούμε να το αλλάξουμε, σίγουρα όμως είναι ωφέλιμο να λάβουμε υπόψη μας κάποια στοιχεία ή ατοπήματα από αυτό, ώστε να διαμορφώσουμε πιο ξεκάθαρη εικόνα του τι μπορούμε να κάνουμε μελλοντικά για το ζήτημα της παράνομης μετανάστευσης και για το πώς θα αποφύγουμε λάθη του παρελθόντος. Κατ’ αρχάς, η λύση για το μεταναστευτικό δεν είναι σε καμία περίπτωση η βία εναντίον των μεταναστών, κάτι που συνήθιζαν συχνά να κάνουν συγκεκριμένοι χρυσαυγίτες την περίοδο ακμής του κόμματος. Άλλωστε, ο κάθε νοήμων άνθρωπος μπορεί να κατανοήσει τον βρώμικο ρόλο που διετέλεσε η Χ.Α. στην Ελλάδα τα προηγούμενα χρόνια (όντας φυσικά ο χρήσιμος ηλίθιος και το τσιράκι του συστήματος), η οποία από το 2010 και έπειτα προωθήθηκε από το σύστημα μέσω των ΜΜΕ ως δήθεν «πατριωτικό κόμμα», με απώτερο σκοπό να προσελκύσει όλες τις αντισυστημικές ψήφους και ψήφους αγανάκτησης και έπειτα να αμαυρώσει τον «πατριωτικό χώρο» και τη λαϊκή Δεξιά στην Ελλάδα, ταυτίζοντας τον εθνικισμό και την αγάπη για την πατρίδα με τον σωβινισμό, τον φασισμό, ή ακόμα και με τον ναζισμό (εξαιτίας αρκετών στελεχών ή μελών της Χ.Α), εξυπηρετώντας έτσι το σύστημα και με τη βούλα. Συνεπώς, τέτοιες πρακτικές δεν πρέπει να υιοθετηθούν ποτέ ξανά, αφού προκαλούν μονάχα χάος και διευκολύνουν το σύστημα στο να βαφτίζει χρυσαυγίτη ή φασίστα όποιον θέλει να διευθετηθεί επιτέλους αυτό το κρίσιμο ζήτημα και δεν επιθυμεί την πολιτισμική αλλοίωση της Ελλάδος.
Η μεγάλη «μπίζνα» από πίσω
Αναμφίβολα, η μη διευθέτηση του μεταναστευτικού ζητήματος (ειδικότερα στην Ελλάδα) και η υπονόμευση όποιας προσπάθειας επίλυσής του βασίζεται, πέρα από την ανικανότητα της τωρινής και των προηγούμενων κυβερνήσεων, στο γεγονός ότι γύρω από αυτή την ιστορία κινείται άφθονο χρήμα. Είναι ευρέως γνωστή η δράση των κυκλωμάτων (αποτελούνται κυρίως από Τούρκους αλλά και Έλληνες) τα οποία, σε συνεννόηση με κάποιες ΜΚΟ και με την ανοχή του τουρκικού κράτους, στέλνουν καθημερινά ταλαιπωρημένους ανθρώπους προς τη χώρα μας είτε μέσω θαλάσσης (δεν είναι καθόλου λίγες οι φορές που υπήρξαν ναυάγια με νεκρούς μετανάστες) είτε μέσω του Έβρου επ' αμοιβή χιλιάδων ευρώ. Αν δεν παταχθεί ή έστω χτυπηθεί η δράση αυτών των κυκλωμάτων, δεν πρόκειται να λυθεί το πρόβλημα, αλλά φυσικά τα αφήνουν να δρουν ανεξέλεγκτα, αφού τα πάντα σε αυτή τη χώρα θυσιάζονται στον βωμό του χρήματος. Επιπρόσθετα, όσοι υποστηρίζουν ανοιχτά την άφιξη των παράτυπων μεταναστών δίχως όριο και φίλτρο στη χώρα μας οφείλουν επιτέλους να κατανοήσουν ότι η λαθρομετανάστευση αποτελεί εμπόριο ανθρώπων από κάποιους επιτήδειους, ενώ ταυτόχρονα «δολοφονεί» τα έθνη-κράτη και συνεπώς τα συμφέροντα της χώρας μας.
Μερικοί τρόποι διευθέτησης
Υφίστανται τρόποι ώστε να διευθετηθεί (έστω και σε έναν ελάχιστο βαθμό) αυτό το ζήτημα, αρκεί να υπάρχει και θέληση από την εκάστοτε κυβέρνηση (στην προκειμένη περίπτωση από την τωρινή, κάτι το οποίο δε φαίνεται πιθανό). Αρχικά, πέρα από την πάταξη των κυκλωμάτων που διακινούν ανθρώπινες ψυχές, πρέπει να προστατεύονται καλύτερα τα σύνορα μας, είτε αυτά είναι χερσαία, είτε θαλάσσια. Ο υφιστάμενος φράχτης, για τον οποίο η ΝΔ συνεχώς περηφανεύεται, είναι ανεπαρκής από πολλές απόψεις. Το εύρος του μέχρι πρότινος κάλυπτε μόνο ένα μέρος των χερσαίων συνόρων μας με την Τουρκία, ενώ όλη η υπόλοιπη συνοριογραμμή είναι εκτεθειμένη. Προ τριών μηνών, η κυβέρνηση αποφάσισε να υιοθετήσει την πρόταση της Ελληνικής Λύσης με τρία χρόνια καθυστέρηση και να επεκτείνει τον φράχτη στον Έβρο. «Η Ελληνική Λύση είχε καταθέσει πλήρες κοστολογημένο σχέδιο για την κατασκευή πραγματικού τείχους το οποίο θα ήταν αδιαπέραστο, στα πρότυπα του Ισραήλ. Αντί αυτού, η Ν.Δ. προτίμησε να κατασκευάσει με το ίδιο κόστος έναν «φράκτη», για να καλύψει μόλις το 1/4 της έκτασης! Επιτρέποντας έτσι σε χιλιάδες παράνομους μετανάστες να εισέλθουν ανενόχλητοι στην ελληνική επικράτεια» ανέφερε τον περασμένο Αύγουστο το γραφείο τύπου της Ελληνικής Λύσης. Αλλά ούτε αυτό είναι δυστυχώς αρκετό. Στον ποταμό Έβρο, δηλαδή τα φυσικά σύνορα της Ελλάδος με τη Τουρκία, πρέπει να υπάρχει 24ωρη περιπολία τόσο από την αστυνομία όσο και από τον στρατό μας, ενδεχομένως ακόμα και από τη Frontex, προκειμένου να μην περνάει κανένας παράτυπος μετανάστης μέσα στη χώρα, γιατί εφόσον εισέλθει και πατήσει σε ελληνικό έδαφος,το κράτος υποχρεούται να τον «διασώσει», να τον καταγράψει και να τον μεταφέρει σε κάποια δομή φιλοξενίας. Όσον αφορά τη θάλασσα, η λύση δεν είναι σε καμία περίπτωση να υπάρχουν Έλληνες λιμενικοί στη Σμύρνη και Τούρκοι συνάδελφοί τους στη Μυτιλήνη για δήθεν «καλύτερη συνεννόηση». Ενώ οι μεταναστευτικές ροές προς τη χώρα μας συνεχίζονται ανεξέλεγκτα, εμείς φέρνουμε εδώ αυτούς που τις προκαλούν, για να μας βοηθήσουν στη καταπολέμησή τους! Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να υπάρχουν συνεχείς περιπολίες του λιμενικού και, σε περίπτωση που κάποιο σκάφος με μετανάστες προσπαθήσει να εισέλθει στα ελληνικά χωρικά ύδατα, τότε το λιμενικό να το απωθήσει ώστε να επιστρέψει στα τουρκικά παράλια.
Η υποκρισία της κυβέρνησης
Η «ελαφροδεξιά» κυβέρνηση Μητσοτάκη ισχυρίζεται πως πράττει τα δέοντα ώστε να μπει ένα τέλος στις ακατάπαυστες μεταναστευτικές ροές. Φυσικά κάτι τέτοιο δεν ισχύει ούτε κατά διάνοια, πρόκειται για στυγνή υποκρισία. Δεν θα μπω στον κόπο να μιλήσω για τις σχέσεις διαφόρων στελεχών της ΝΔ με ύποπτες ΜΚΟ που «μεριμνούν» για τα δικαιώματα των μεταναστών. Θα πάω στα πιο απλά και ευνόητα. Ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης είχε πει στο παρελθόν πως θα ήταν υπερήφανος αν η Ελλάδα γινόταν πολυπολιτισμική. Στην ουσία, ο πρωθυπουργός τώρα υλοποιεί το όνειρο του, χωρίς την παραμικρή αντίδραση από τον ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ ή το ΚΚΕ. Άρα, γιατί ο πρωθυπουργός να πολεμήσει την παράνομη μετανάστευση, εάν αυτή επιφέρει την πολυπολιτισμικότητα που τόσο επιθυμεί; Επιπρόσθετα, η κυβέρνηση πανηγυρίζει για τα 42εκ. ευρώ που εξασφαλίσαμε από τα ταμεία της Ε.Ε. δήθεν για την καλύτερη φύλαξη των συνόρων μας. Από ποιους και πού θα φαγωθεί αυτή η χρηματοδότηση, είναι ένα μεγάλο ερώτημα.
Το παράδειγμα της Βρετανίας και της Ιταλίας
«Αμηχανία» επικρατεί στις Βρυξέλλες για τις ιδιότυπες και εν πολλοίς αμφιλεγόμενες συμφωνίες που επιδιώκουν συγκεκριμένα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Eνωσης για τη διαχείριση του μεταναστευτικού, κυρίως λόγω εσωτερικών πολιτικών πιέσεων ιδιαίτερα σε Ιταλία, Αυστρία και Γερμανία. Ύστερα από το πρόσφατο «ναυάγιο» της συμφωνίας Ε.Ε. – Τυνησίας, οι δύο πρώτες χώρες επιχειρούν να «κοπιάρουν» την αμφιλεγόμενη συμφωνία μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ρουάντας, σύμφωνα με την οποία οι αιτούντες άσυλο θα μεταφέρονται από το βρετανικό έδαφος στην αφρικανική χώρα, ενώ θα εξετάζονται οι αιτήσεις τους. Στο πλαίσιο αυτό, η δεξιά ιταλική κυβέρνηση της Μελόνι ανακοίνωσε τη Δευτέρα τη δημιουργία στην Αλβανία δύο κέντρων για τη διαχείριση παράτυπων μεταναστών, κάνοντας μάλιστα λόγο για «ιστορική συμφωνία» με τα Τίρανα. 
Το να κλείσει μια τέτοια συμφωνία η Ελλάδα με μια γείτονα χώρα είναι από αρκετά δύσκολο έως και αδύνατο. Παρόλα αυτά, η χώρα μας διαθέτει χιλιάδες νησιά και νησίδες, πολλές από αυτές ακατοίκητες, στις οποίες μπορούν να δημιουργηθούν δομές φιλοξενίας όσων αιτούνται άσυλο έως ότου εγκριθεί ή απορριφθεί η αίτησή τους (σε περίπτωση που απορριφθεί, η Ελλάδα θα πρέπει να συνάψει διακρατικές συμφωνίες ώστε να γίνονται «pushbacks», δηλαδή οι μετανάστες των οποίων οι αιτήσεις δεν έγιναν δεκτές να επαναπροωθούνται στη χώρα καταγωγής τους).
Η αναγκαία κοινωνική αντίδραση
Οι Έλληνες (στην πλειονότητά τους) υπήρξαν πάντοτε ένας λαός φιλόξενος, συμπονετικός και ζεστός, αφού ο ίδιος έχει βιώσει κατά ένα μεγάλο μέρος την προσφυγιά και την ξενιτιά. Όμως κάθε περίπτωση είναι διαφορετική (χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει ότι ένας λαός είναι κατώτερος από έναν άλλο). Μετά τη μικρασιατική καταστροφή ήρθαν στην Ελλάδα εκατοντάδες χιλιάδες συμπατριώτες μας, ομόδοξοι και ομόθρησκοι. Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης μετανάστευσαν στην Ελλάδα χιλιάδες Αλβανοί, Βούλγαροι και Ρουμάνοι που είναι επίσης κατά πολύ μεγάλο μέρος τους Χριστιανοί. Όντας βαλκανικοί λαοί που και αυτοί ήταν υπό οθωμανική τυραννία επί αιώνες, έχουν αρκετά κοινά σημεία μαζί μας, με αποτέλεσμα την ταχύτατη ενσωμάτωση τους στα ελληνικά δεδομένα και την σημαντική συμβολή τους στην οικονομία ως εργατικό δυναμικό. Στην πιο πρόσφατη περίπτωση όμως, έχουμε υπερσυντηρητικούς μουσουλμάνους μετανάστες που έρχονται από τα βάθη της Ασίας και δύσκολα θα θελήσουν να αφομοιωθούν, αφού αυτό προϋποθέτει ηπιότερη στάση απέναντι στη μουσουλμανική πίστη και σταδιακή απομάκρυνση από τον παλιό τους τρόπο ζωής. Χάρη στην αμετάβλητη πίστη στον χριστιανισμό, στις παραδόσεις, στα κοινά ήθη και έθιμα, οι Έλληνες διατήρησαν την εθνική τους συνοχή και ταυτότητα από την τουρκοκρατία, την επανάσταση και τους παγκοσμίους πολέμους έως και σήμερα. Ήδη υπάρχει μια διεθνής τάση κατάλυσης του έθνους-κράτους και των ομοιογενών κοινωνιών, με την ταυτόχρονη ανάδειξη της παγκοσμιοποίησης και της πολυπολιτισμικότητας. Οι Έλληνες πρέπει επιτέλους να συνειδητοποιήσουν ότι η διεθνής τάση είναι ενάντια στα εθνικά μας συμφέροντα, αφού αποσκοπεί στην κατάλυση όσων μας ένωναν επί αιώνες. Με την παραμονή στην Ελλάδα εκατοντάδων χιλιάδων έως και εκατομμυρίων μουσουλμάνων, που δύσκολα ενσωματώνονται και εναρμονίζονται με την ελληνική κουλτούρα και τρόπο ζωής, η διάβρωση της εθνικής μας ταυτότητας ολοένα και αυξάνεται ως ενδεχόμενο. Η Ευρώπη έχει ανάγκη έθνη-κράτη και όχι κράτη-μπανανίες, όπου μουσουλμάνοι και χριστιανοί θα συγκρούονται στους δρόμους, όπως πρόσφατα έγινε στο Λονδίνο.