Ορέστης-Άγγελος Κράλης - φοιτητής Πολιτικών Επιστημών και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
Το ΠΑΣΟΚ υπήρξε η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη των δεκαετιών του '80 και του '90. Όμως η μετέπειτα πορεία ,και ιδιαίτερα αυτή στις αρχές του 2010, οδήγησε το κόμμα από τα "σαλόνια" στα "αλώνια".
Το ΠΑΣΟΚ ξεκίνησε ως κίνημα και αγκαλιάστηκε από τον λαό. Με έναν χαρισματικό ηγέτη, που όμοιο του η χώρα δύσκολα θα ξαναβρεί (οι απομιμήσεις δεν μετράνε !) κατάφερε να δώσει στους Έλληνες μία καλύτερη και πιο εύκολη μέρα.Στην διαδρομή όμως πολλά στελέχη του παραπλανήθηκαν από την δύναμη της εξουσίας και άλλαξαν πλώρη. Έτσι το κόμμα που ίδρυσε ο μεγάλος Ανδρέας Παπανδρέου έγινε σταδιακά σύστημα. Έχασε δηλαδή τις αρχές και τις αξίες του.
Με την κρίση στο κατώφλι της χώρας, μετά από αρκετά χρόνια καλοπέρασης, το ΠΑΣΟΚ ρίσκαρε και έχασε. Μπροστά στον κίνδυνο της χρεοκοπίας που διαφαινόταν έταξε, λαϊκίζοντας, χρήμα και ευημερία. Όταν όμως επανήλθε στην εξουσία μετά από 5 χρόνια διακυβέρνησης ΝΔ και βρήκε τα ταμεία άδεια, δεν είχε άλλη επιλογή απ το να "αδειάσει" τον λαό. Το "λεφτά υπάρχουν" ακολούθησε η σκληρή λιτότητα και ένα πρόγραμμα διάλυσης της χώρας που δήθεν θα έσωζε την οικονομία (για να είμαστε δίκαιοι το κατάφερε, αλλά όχι για την ελληνική οικονομία).
Λίγο αργότερα ήρθε και η ολική ρήξη με τον κόσμο του, αφού το ΠΑΣΟΚ συγκυβέρνησε με τον "αιώνιο" ιδεολογικό αντίπαλο, την Νέα Δημοκρατία. Η δίψα κάποιων για καρέκλα οδήγησε το ΠΑΣΟΚ σε μαύρες μέρες, έχοντας χάσει κάθε ιδεολογικό και ηθικό ίχνος. Οι πολίτες προδόθηκαν από την πολιτική του κόμματος και του γύρισαν την πλάτη, οδηγώντας το στα χειρότερα ποσοστά στην ιστορία του. Τα χρέη άρχισαν παράλληλα να συσσωρεύονται και έτσι η άλλοτε κραταιά δύναμη της ελληνικής πολιτικής έφτασε ένα βήμα απ το να μείνει εκτός βουλής.
Το κόμμα ήρθε να σώσει από την διάλυση μία εξαίρετη πολιτική προσωπικότητα και ένας πανέμορφος άνθρωπος. Ο λόγος για την Φώφη Γεννηματά, που βοήθησε το ΠΑΣΟΚ (ως ΚΙΝΑΛ) να σταθεί στα πόδια του και να ανανεώσει τα στελέχη του. Η αείμνηστη Φώφη, κόρη του τεράστιου Γεωργίου Γεννηματά, σχεδόν διπλασίασε το 2019 τα ποσοστά του Ιανουαρίου του 2015, καθιστώντας το ΚΙΝΑΛ τρίτη δύναμη στη χώρα και φέρνοντας σταθερότητα και ενότητα στην Χαριλάου Τρικούπη.
Βαδίζοντας στα βήματα του ευφυέστατου πατέρα της, πάλεψε για την ενίσχυση του Ε.Σ.Υ., ενώ έδινε παράλληλα την δική της μάχη με τον καρκίνο. Η αισιοδοξία της, έγινε καύσιμο για να μην παραδοθεί στον πόνο. Αντ' αυτού δεν σταμάτησε ούτε στιγμή να αγωνίζεται για όσους την είχαν ανάγκη. Πάλεψε αδιάκοπα για την κατάργηση των ανισοτήτων και με θάρρος πολέμησε κάθε λογής διακρίσεις. Ασκούσε πάντοτε έντονη κριτική, χωρίς να λαϊκίζει και έτσι εξέθρεψε στο κόμμα μία νέα γενιά που έμαθε να προτάσσει τον πολιτικό λόγο και όχι κενές, δημαγωγικές εκφράσεις εντυπωσιασμού. Παρακαταθήκη της η εξής φράση: «αν ζεις με τον φόβο, αυτή δεν είναι ζωή, έχεις νικηθεί στην πραγματικότητα, στην καθημερινότητά σου».
Η Φώφη άφησε τον μάταιο τούτο κόσμο στις 25 Οκτωβρίου του 2021, όντας μέχρι τέλους μία πραγματική μαχήτρια της ζωής. Στο ύστατο χαίρε της μεγάλης αυτής προσωπικότητας, έστω και για λίγο, κατόρθωσε να ενωθεί ο πολιτικός κόσμος για να αποχαιρετήσει την τόσο αγαπητή σε όλους πρόεδρο του ΚΙΝΑΛ. Το κλίμα στο κόμμα την επόμενη μέρα, παρά τον βαθύ θρήνο, ήταν ενωτικό και η συσπείρωση αναπόφευκτη.
Στις εσωκομματικές εκλογές του ΚΙΝΑΛ μετά τον θάνατο της Φώφης Γεννηματά, έγινε η μεγάλη ανατροπή. Πρόεδρος αναδείχθηκε ο τότε ευρωβουλευτής Νίκος Ανδρουλάκης, που ως άφθαρτο πρόσωπο κατόρθωσε να κερδίσει την εμπιστοσύνη των ανθρώπων του κόμματος και να επικρατήσει με ευκολία επί των δύο κύριων αντιπάλων του (Γ. Παπανδρέου και Α. Λοβέρδος). Καθώς ο κ. Ανδρουλάκης ήταν εξωκοινοβουλευτικό πρόσωπο, πρόεδρος της Κ.Ο. ανέλαβε ο Μιχάλης Κατρίνης, 46 χρονών τότε και βουλευτής Ηλείας.
Πρώτη ενέργεια του νέου αρχηγού ήταν η αλλαγή σήματος και ονόματος. Το ΚΙΝΑΛ, μεταβλήθηκε σε ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και ο πράσινος ήλιος επανήλθε, αντικαθιστώντας το τριαντάφυλλο. Στην συνέχεια ξεκίνησε η ανασυγκρότηση του κόμματος με την προώθηση νέων στελεχών και την κατάρτιση ενός προγράμματος αρκετά συγκροτημένου και προοδευτικού, το οποίο έγινε «βίβλος» στον δρόμο προς τις εκλογές του 2023.
Το ΠΑΣΟΚ αναδιαμορφώθηκε με τις εσωτερικές κινήσεις του Νίκου Ανδρουλάκη να φέρνουν ανανέωση στις τάξεις της Χαριλάου Τρικούπη. Επιτεύχθηκε ξανά να παρουσιαστεί ως εναλλακτική απέναντι στην νεοφιλελεύθερη, αλαζονική κυβέρνηση Μητσοτάκη και με διμέτωπο αγώνα κατάφερε στις κάλπες του 2023 να διπλασιάσει τα εκλογικά του ποσοστά. Άντεξε μπροστά στην άνοδο της ακροδεξιάς και την απόλυτη κυριαρχία της Νέας Δημοκρατίας. Εν τω μεταξύ βοήθησε στο να παρουσιαστεί η πραγματική εικόνα του «διχασμένου» ΣΥΡΙΖΑ, που τελικά καταποντίστηκε.
Με την αξιωματική αντιπολίτευση πιο αποδυναμωμένη από ποτέ και την Κουμουνδούρου να εισέρχεται σε περίοδο βαθιών τριγμάτων και περιδινήσεων, το ΠΑΣΟΚ έχει μία τεράστια ευκαιρία. Έχοντας τονίσει επανειλημμένα στον λαό που πλήγωσε, ότι πλέον έχει μάθει από τα λάθη του παρελθόντος, το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, και τα νέα πρόσωπα που κυριαρχούν στην άσκηση πολιτικής εντός αυτού, μπορεί να αγγίξει τον παλμό της κοινωνίας και να κερδίσει την πρωτιά στον χώρο της κεντροαριστεράς. Οφείλει βέβαια να συνεχίσει στον δρόμο που μέχρι τώρα βαδίζει, δηλαδή στην δυναμική αντιπολίτευση, όπου με σθένος θα εναντιώνεται στις εξάψεις εγωκεντρισμού της ΝΔ. Δεν υπάρχει χώρος για λάθη, με τις καταστάσεις να είναι κρίσιμες στην πατρίδα και μία αντιπολίτευση με ορθό, αντικειμενικό και δίκαιο λόγο να είναι αναγκαία περισσότερο από ποτέ.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης μαζί με τα πρωτοκλασάτα στελέχη της Χαριλάου, τους δύο κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους (Μ. Κατρίνης, Δ. Μάντζος), το σύνολο της κοινοβουλευτικής ομάδας, αλλά και όλους τους παράγοντες που αγωνίστηκαν για την μεγάλη εκλογική νίκη, μπορούν να αλλάξουν πια σελίδα. Το ΠΑΣΟΚ εφόσον τηρήσει τα ανωτέρω, όποτε και αν γίνουν εκλογές θα καταφέρει να υπερισχύσει του ΣΥΡΙΖΑ που πλέον προβλέπεται να έχει καθοδική πορεία. Η κεντροαριστερή προσέγγιση του Νίκου Ανδρουλάκη μπορεί να δώσει την κατάλληλη ώθηση στο κόμμα για να ανέλθει και πάλι κάποια στιγμή στην εξουσία. Για να έχει ξανά κάποτε ο λαός φωνή στην κυβέρνηση, όπως το ’81.